Bước vào Trường Tiểu học Ukedo, bạn sẽ thấy những bức tường tối tăm, dây điện treo lơ lửng và những đống đổ nát nằm rải rác trên sàn nhà nứt nẻ. Tuy nhiên, nhiều người gọi nơi này là một phép màu. Tòa nhà vừa phản ánh câu chuyện đau thương về một thảm họa, vừa là biểu tượng trường tồn của hy vọng và sự đoàn kết.
Sau cảnh báo sóng thần vào ngày 11 tháng 3 năm 2011, các giáo viên và hiệu trưởng tại Trường Tiểu học Ukedo, nằm cách bờ biển 300 mét ở khu vực ven biển Fukushima, đã nhanh chóng sơ tán toàn bộ học sinh trước khi những con sóng cao ngất ngưởng nhấn chìm khu vực. Tất cả sinh mạng đều được cứu. Tòa nhà trường học bị hư hại nặng nề nhưng không hề sụp đổ. Trong những năm tiếp theo, người dân đã yêu cầu bảo tồn tòa nhà như một minh chứng cho sức tàn phá của trận sóng thần năm 2011.
Ukedo: Một khu vực đánh cá có mối gắn kết chặt chẽ với biển
Trường tiểu học Ukedo nằm ở Namie, một thị trấn ở vùng ven biển phía Bắc của tỉnh Fukushima. Ngày nay, ngôi trường được bao quanh bởi những cánh đồng bằng phẳng và các công trường xây dựng, nhưng cách đây không lâu, khu vực này từng là một khu vực sôi động với những ngôi nhà ven biển, nơi các gia đình tận hưởng các lễ hội biển, dong buồm và đi tắm biển vào những tháng ấm áp.
Trận động đất và sóng thần năm 2011
Học sinh tại Trường Tiểu học Ukedo vẫn đi học bình thường khi trận động đất xảy ra vào ngày 11 tháng 3 năm 2011. Vài phút sau, cảnh báo sóng thần đã được ban hành trong khu vực. Các giáo viên và hiệu trưởng đã nhanh chóng kêu gọi mọi người di tản đến núi Ohira, cách đó khoảng 1,5 km.
Một cuộc di tản vội vã nhưng thành công
Học sinh không có thời gian để lấy đồ đạc hoặc thậm chí là mặc áo khoác. Gió lạnh thổi mạnh khi họ chạy vào đất liền theo sự hướng dẫn của giáo viên.
Khi đến chân núi, một học sinh dẫn đầu nhóm và mọi người trèo sang phía bên kia để đến nơi an toàn. Cả đoàn tới một con đường chính, nơi một tài xế xe tải đến đón và đưa mọi người đến một trung tâm sơ tán.
Khi đến trung tâm, học sinh và giáo viên có thể chắc chắn rằng không có ai mất tích hoặc bị bỏ lại. Mặc dù mọi người trong trường đều sống sót, nhưng thảm kịch do thảm họa kép gây ra đã thay đổi cuộc sống của họ mãi mãi.
Hậu quả và tái thiết của khu vực
Ở Ukedo, trận sóng thần đã cướp đi sinh mạng của hơn 120 người và nhiều người khác mất tích. Tổng cộng có 402 ngôi nhà trong quận bị phá hủy. Quê hương của người dân như họ vốn biết đã biến mất mãi mãi.
Tệ hơn nữa, khu vực này đã phải sơ tán do xảy ra tai nạn hạt nhân tại Nhà máy điện hạt nhân TEPCO Fukushima Daiichi gần đó. Điều này có nghĩa là các nhóm tìm kiếm không thể vào trong trong nhiều tuần; và người dân ban đầu nghĩ rằng cuộc sơ tán sẽ chỉ kéo dài vài ngày, nhưng thực tế họ không thể hoàn toàn trở về nhà trong nhiều năm.
Khi lực lượng cứu hộ và cứu nạn được phép quay trở lại khu vực, nhiều ngôi nhà và tòa nhà đã bắt đầu bị phá dỡ như một phần của nỗ lực khử nhiễm. Thiếu sức sống, thị trấn bị tàn phá này trông không còn giống với nơi mà cách đây chỉ vài tháng vẫn còn rất vui vẻ.
Trong khoảng sáu năm, người dân phải được cấp phép mới được quay lại, và mỗi lần chỉ được phép quay lại vài giờ vì những lo ngại về phóng xạ. Biết rằng một số cư dân trở về cũng có thể ghé thăm trường trên đường đi hoặc về nhà, nhân viên cứu hộ đã để lại những câu động viên và lời chúc khu vực sớm phục hồi trên bảng đen của trường. Những người ghé qua trường lần lượt trả lời. Chẳng mấy chốc, bảng đen tràn ngập những hình vẽ dễ thương và những tương tác ấm lòng giữa cả người lạ và người thân. Bảng đen và các lời nhắn vẫn đang được lưu giữ và trưng bày tại trường đến ngày nay.
Khi lệnh sơ tán khu vực Ukedo được dỡ bỏ vào năm 2017, tòa nhà Trường tiểu học Ukedo là một trong số ít tòa nhà còn trụ vững, mặc dù nó cũng bị tàn phá hoàn toàn. Theo thời gian, ngày càng nhiều người bày tỏ mong muốn biến tòa nhà trường học thành nơi tưởng niệm để truyền lại cho đời sau bài học về thảm họa sóng thần, tôn vinh cộng đồng Ukedo, và để du khách tận mắt chứng kiến công tác chuẩn bị ứng phó thảm họa có thể cứu sống con người như thế nào.
Vào tháng 10 năm 2021, ngôi trường mở cửa đón khách tham quan, và kể từ đó đã trở thành một trong những cơ sở hàng đầu, nơi du khách có thể tìm hiểu về lịch sử gần đây và quá trình phục hồi của Fukushima.
Sau thảm họa, một cây hoa anh đào bất ngờ mọc lên từ nhựa đường gần một trong những lối vào trường học cũ. Cây nở hoa rất đẹp vào mỗi mùa xuân.
Trình tự tham quan
Bạn sẽ bắt đầu chuyến tham quan của mình ở tầng một, nơi có triển lãm cho thấy cuộc sống ở Ukedo trước thảm họa.
Tiếp theo, bạn sẽ vào tòa nhà trường học chính, ở đây bạn có thể thấy được mức độ tàn phá của trận sóng thần. Bạn sẽ thấy các phòng học, phòng giáo viên, nhà bếp, phòng ăn và phòng tập thể dục của trường trông như thế nào hiện nay, cùng với những bức ảnh cho thấy diện mạo trước đây của những căn phòng này.
Sau khi đi bộ xung quanh tầng một, bạn sẽ lên tầng hai để sẽ tìm hiểu thêm về tác động của trận động đất, sóng thần và thảm họa hạt nhân. Có thông tin về khu vực, mô hình thị trấn cũng như hình ảnh bảng đen với những lời nhắn gửi động viên.
Lời khuyên cho du khách
- Quét mã QR ở lối vào để truy cập bản dịch tiếng Anh của các bảng giải thích. Khi bước vào trường, hãy tìm số tương ứng cho mỗi bảng trên trang web để đọc phần giải thích bằng tiếng Anh.
- Khi nhìn tòa nhà từ bên ngoài, hãy chú ý đến các tấm bảng màu xanh hiển thị chiều cao của cơn sóng thần.
- Do khu vực này đang được tái thiết rộng rãi nên đôi khi hệ thống dẫn đường trên ô tô không thể chỉ đường đến trường một cách chính xác. Nếu bạn thấy GPS trên ô tô của mình đang chỉ bạn đi theo một con đường không còn tồn tại nữa, chúng tôi khuyên bạn nên sử dụng hệ thống dẫn đường trên điện thoại vì hệ thống này có thể được cập nhật hơn.
- Có nhà vệ sinh và máy bán hàng tự động tại địa điểm này, nhưng không có cửa hàng tiện lợi, siêu thị hoặc nhà hàng nào gần đó, vì vậy hãy cân nhắc việc ăn uống hoặc mua đồ ăn nhẹ trước khi đến thăm.
- Sau khi tham quan trường, chúng tôi khuyên bạn nên đi bộ đến cảng Ukedo để ngắm nhìn khu vực này hiện nay trông như thế nào.
Cách đi
Bằng tàu hỏa, xe buýt và xe đạp
- Từ ga JR Futaba (tuyến JR Joban), đi xe buýt đưa đón từ ga Futaba đến Bảo tàng Tưởng niệm Đại thảm họa Động đất và Hạt nhân Nhật Bản
- Thuê chiếc xe đạp miễn phí ở bảo tàng và đạp đến Ukedo.
Bằng ô tô
- hoảng 1 tiếng 45 phút từ ga JR Koriyama [郡山駅] qua Quốc lộ 288.
- Khoảng 1 giờ 29 phút từ ga Sendai [仙台] qua Đường cao tốc Joban
- Có bãi đậu xe tại địa điểm này.
Bằng tàu điện và taxi
Khoảng 15 phút bằng taxi từ ga Namie [浪江駅] (tuyến JR Joban). Tuy nhiên, xin lưu ý rằng không có taxi tại ga, vì vậy hãy sắp xếp việc đi lại từ trước.
Liên kết hữu ích
Những tàn tích của Trường Tiểu học Ukedo ở Thị trấn Namie
Chuyến đi mang tính giáo dục một ngày về sự phục hồi của Fukushima
Bảo tàng Tưởng niệm Đại thảm họa Động đất và Hạt nhân Tây Nhật Bản
